Unicorn : बिझनेसमध्ये “युनिकॉर्न” ह्या शब्दाची व्याख्या पाहिल्यास 1 बिलियन डॉलरपेक्षा जास्त किमतीची म्हणजे ज्या कंपनीचे व्हॅल्युएशन 1 बिलियन डॉलर्सपेक्षा जास्त आहे अशी खाजगी स्टार्टअप कंपनी आहे.
हा शब्द व्हेंचर कॅपिटलिस्ट (Venture Capitalist) आयलीन-ली यांनी 2013 मध्ये तयार केला. आणि तेव्हापासून, अत्यंत यशस्वी आणि वेगाने वाढणाऱ्या स्टार्टअप्सचे वर्णन करण्याचा हा एक लोकप्रिय मार्ग बनला आहे.
युनिकॉर्न स्टार्ट अप म्हणजे काहीतरी भारी हे समजायला लागलं. बिझनेस युनिकॉर्न संकल्पनेच्या काळाच्या ओघात उत्क्रांत झाली आहे.
उत्क्रांतीचे श्रेय तसे अनेक घटकांना दिले जाऊ शकते :
तांत्रिक प्रगती :
इंटरनेट आणि डिजिटल तंत्रज्ञानाच्या वाढीमुळे स्टार्टअप्सना वेगाने वाढ करण्याच्या नवीन संधी निर्माण झाल्या आहेत.
उद्यम भांडवल गुंतवणूक :
उद्यम भांडवल निधीच्या उपलब्धतेने युनिकॉर्नच्या वाढीमध्ये महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे.
व्हेंचर कॅपिटलिस्ट कंपन्या उच्च वाढीची क्षमता असलेल्या स्टार्टअप्समध्ये मोठ्या प्रमाणावर भांडवल गुंतवण्यास इच्छुक आहेत.
गुंतवणुकीची बदलती लँडस्केप :
अँजेल इन्व्हेस्टमेंट, इनिशियल पब्लिक ऑफरिंग (IPO), प्रायव्हेट इक्विटी आणि लेट-स्टेज फंडिंग ह्याद्वारे स्टार्टअप्सना जास्त काळ जोमाने काम करण्यासाठी ऊर्जा मिळत राहते.
जागतिकीकरण आणि परस्परसंबंध :
स्टार्टअपना आता जागतिक बाजारपेठेत प्रवेश आहे आणि ते त्यांची उत्पादने किंवा सेवा सीमा ओलांडून त्वरीत स्केल करू शकतात.
या परस्परसंबंधामुळे कंपन्यांना मोठ्या प्रमाणात ग्राहकांपर्यंत पोहोचण्याची संधी निर्माण झाली आहे.
उद्योजकतेकडे सांस्कृतिक शिफ्ट :
उद्योजकता आणि स्टार्टअपवर गेल्या काळात अधिक भर देऊन उद्योजकीय सांस्कृतिक बदल झाला आहे.
अनेक तरुण त्यांच्या स्वतःच्या कंपन्या बनवण्याची आणि जोखीम पत्करण्याची आकांक्षा ठेवून स्पर्धेत उतरतात आणि युनिकॉर्न बनण्याची क्षमता असलेल्या स्टार्टअपची संख्या वाढायला लागते.
परंतु सर्वच युनिकॉर्न त्यांचे मूल्यांकन राखण्यात किंवा दीर्घकालीन नफा मिळविण्यात यशस्वी होत नाहीत.
काही कंपन्यांना त्यांच्या जलद वाढीचे शाश्वत बिझनेस मॉडेलमध्ये रूपांतर करण्यात आव्हानांचा सामना करावा लागतो.
तरीही, युनिकॉर्नची संकल्पना स्टार्टअप इकोसिस्टममधील यशाचे एक प्रभावशाली आणि ओळखण्यायोग्य प्रतीक बनली आहे.
