2008 Global Financial Crisis : गेल्या काही दिवसातल्या बातम्या वाचल्या तर लक्षात येईल की जगात आर्थिकक्षेत्रात अनेक बँका अडचणीत सापडल्या आहेत.
बँका अडचणीत येतात, त्यात अनेकांचे नुकसान होते, त्या प्रकरणाचा फटका बराच काळ बसत राहतो अश्या गोष्टी नित्याच्या बनत चालल्या आहेत.
जागतिक बँकिंग संकट उभे राहत आहे का?
जागतिक बँकिंग संकट, ज्याला जागतिक आर्थिक संकट म्हणूनही ओळखले जाते.
ह्यामागे 2008 मध्ये सुरू झालेल्या आणि अनेक वर्षे चाललेल्या गंभीर आर्थिक गोंधळाच्या कालावधीचा संदर्भ जाणवतो.
हाऊसिंग मार्केट बबल, सबप्राइमक्रायसिस, गहाण कर्ज देण्याच्या विचित्र पद्धती आणि किचकट आर्थिक साधनांचा व्यापक वापर यासह अनेक कारणांनी हे संकट उद्भवले.
2008 Global Financial Crisis : 2008 च्या आर्थिक मंदीची सुरुवात…
2007 मध्ये ह्या संकटाची सुरुवात यू.एस. हाऊसिंग मार्केट आणि सबप्राइम मॉर्टगेज मार्केटमुळे झाली,
ज्याला अत्यंत कमी व्याजदर आणि कर्ज मानकांमध्ये असलेली ढिलाई ह्यामुळे चालना मिळाली.
जसजसे हे संकट पसरले तसतसे, जगभरातील प्रमुख वित्तीय संस्था अपयशी ठरू लागल्या, ज्यामुळे कर्जाची कमतरता आणि तीव्र आर्थिक मंदी 2008-09 च्या दरम्यान आली.
अधिकाधिक लोक त्यांच्या मॉर्टगेजवर म्हणजे तारणावर डिफॉल्ट करू लागले.
तेंव्हा बँका आणि इतर वित्तीय संस्था ज्यांनी या सबप्राइम गहाणखतांमध्ये मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक केली होती त्यांना लक्षणीय नुकसान होऊ लागले.
हे नुकसान खूप वेगाने संपूर्ण वित्तीय प्रणालीमध्ये पसरले कारण बँका आणि इतर संस्थांना लक्षात आले की त्यांच्याकडे मालमत्ता आहे ज्याची किंमत त्यांनी पूर्वी विचार केला होता त्यापेक्षा खूपच कमी आहे.
2008 च्या आर्थिक मंदीचा परिणाम…
या संकटाचा जागतिक अर्थव्यवस्थेवर लक्षणीय परिणाम झाला, त्यामुळे नोकऱ्या कमी झाल्या, व्यवसाय बंद झाले आणि ग्राहकांच्या खर्चात घट झाली.
जगभरातील सरकारांनी मोठ्या बँका आणि इतर वित्तीय संस्थांच्या बेलआउटसह फायनान्स सिस्टीम स्थिर करण्यासाठी आणि आर्थिक वाढीला चालना देण्यासाठी अनेक उपाययोजना लागू केल्या.
जसजसे संकट अधिक गडद होत गेले तसतसे लेहमन ब्रदर्स (Lehman Brothers), बेअर स्टर्न्स (Bear Stearns) आणि एआयजी (AIG) या प्रमुख वित्तीय संस्था एकतर दिवाळखोर झाल्या किंवा सरकारने त्यांना वाचवले.
एकूणच ह्या प्रकरणाने बाजारात कर्जाची कमतरता निर्माण झाली,
बँका एकमेकांना किंवा व्यवसाय आणि व्यक्तींना कर्ज देण्यास फारच कमी इच्छुक झाल्या आणि मग आर्थिक मंदी वाढली.
या संकटाचे गंभीर आणि दूरगामी परिणाम झाले, ज्यात जगभरातील लाखो लोकांच्या नोकऱ्या गेल्या.
अनेक देशांना नकारात्मक आर्थिक वाढ आणि बेरोजगारीच्या उच्च पातळीचा सामना करावा लागला.
जागतिक बँकिंग संकटाचा जागतिक अर्थव्यवस्थेवर कायमस्वरूपी परिणाम झाला आहे. त्यामुळे फायनान्शिअल इन्स्टिट्यूट्सच्या कार्यपद्धतीत लक्षणीय बदल झाले आहेत.
भविष्यात अशीच संकटे उद्भवू नयेत, यासाठी आर्थिक उद्योगाच्या मजबूत नियमांची आणि देखरेखीची गरज देखील अधोरेखित होते.
